De gemeente loopt risico’s op allerlei manieren en op allerlei terreinen. Risico’s zijn niet altijd concreet te benoemen. Voor een deel van de risico’s kan een gemeente zich verzekeren of een voorziening vormen; voor risico’s waarbij dat niet kan hebben we weerstandscapaciteit nodig. Van een gemeente wordt verwacht dat ze risico’s in afdoende mate beheerst, dat zij dit bewaakt en dat zij er over rapporteert. Goed risicomanagement zorgt ervoor dat zowel de kans als de impact van de risico’s lager worden, zodat mogelijke tegenvallers die ten laste komen van het weerstandsvermogen worden voorkomen en/of beperkt. In deze paragraaf gaan we in op:
1. De weerstandscapaciteit
Dit bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten, die onverwachts en substantieel zijn, te dekken, zonder dat de begroting en het beleid aangepast hoeven te worden. Het gaat om de mate van weerbaarheid.
2. De risico's
Deze brengen we in beeld en deze worden indien mogelijk gekwantificeerd. Onder risico verstaan we de kans op het optreden van een gebeurtenis, die een negatief gevolg voor een organisatie met zich mee kan brengen. Dat hoeft niet altijd alleen om financiële risico’s te gaan. Het kan bijvoorbeeld ook imagoschade zijn. We hanteren de volgende methodiek:
- Inschatten van het risico bijvoorbeeld op basis van het financieel belang van de gemeente in een verbonden partij, uitval van systemen of projecten binnen de grondexploitatie;
- De waarschijnlijkheid bepalen dat het risico zich voordoet: laag (25%), midden (50%), hoog (75%);
- Het risico loslaten op de waarschijnlijkheid; dat geeft het risicobedrag;
- Aan de hand van het risicobedrag bepalen welke maatregelen de gemeente moet nemen om de risico’s zoveel mogelijk te kunnen beheersen.
3. Ratio weerstandsvermogen
Door de weerstandscapaciteit te relateren aan de risico’s bepalen we daarmee deze ratio.
4. Kengetallen
Door het opnemen van vijf kengetallen wordt het inzicht in de financiële wendbaarheid en weerbaarheid verhoogd en daarmee in onze (meerjarige) financiële positie. De kengetallen vormen een verbinding tussen de verschillende aspecten die de raad in zijn beoordeling van de financiële positie moet betrekken om daar een verantwoord oordeel over te kunnen geven. We hanteren de kengetallen als een signaleringskader; ze ondersteunen bij het vormen van een oordeel over de financiële wendbaarheid en weerbaarheid.